Allah "zan" eder fakat bildiği halde "zan" eder
sen bilmediği için "zan" edersin!
çünkü bilmezse bilemezsin
***
Yani Allah bilme eylemini kulda gerçekleştirmezse kul ilim sıfatına yükselemez
***
mealen
Allah dilemedikçe siz dileyemezsiniz
ayetinde bildirildiği gibi kul dilek edileni Allahın dilemesiyle bilir fakat bütün eylemler Allah'a aittir
buna la faile illallah denir
yani Allahtan başka fail yoktur
Fakat Allah hem diler hem dilemez
Kulun bu iki eylem arasında yaptığı bir eylem değil sadece sessiz sözsüz ve eylemsiz yani fiilsiz ruhen yine Onda olarak Ona yönelmedir
Kul eğer dileğe yönelirse Allah kendisine gelen yolu dizi dizi eylemler fiillerle gösterir ve kendisine yöneltir
Bütün fiiller Allah'a ait olur
Mesela mealen
Allah göğe yöneldi
ayetindeki eylemi de bu tür fiilsiz yönelmedir
yani Allah bir yerden bir yere fiilen fiziken yönelmez çünkü şekilden münezzehtir
yarattıklarına bağlı değildir bütün yönlerde Faildir
fakat yöneldiği alanda mesela göklerde değişiklik görülür
Aynı şekilde aslında her yönde de fiilleri devam
eder
atomlar titreşirler
fakat biz sınırlı olduğumuzdan dolayı Onu sadece o işaret ettiği yöneldiği alanda yarattığı şekillerde failken görürüz
fiillerini o alanda görürüz
Fakat Onu iman ile ruhen seyrederiz
Yani biz Onunla belli alanlarda birlikteyken O bize bütün herşeyden sabit olarak yakındır
