Edeble İlgili

Ebû Muhammed Harirî kuddise sirruh buyurur:

- Yirmi senedir ayagimi uzatip oturmadim. Dedim ki Rabbime karsi edebli olmak, benim için daha evlâdir.

*

Ebussûd b. Ebuasâir buyurdu ki:

-Allah'in sevgili kullari, yani veliler, vasil olduklarina ancak edeble vâsil oldular. Yoksa ne çok amel, ne de baska benzerleri ile degil.

*

"Din edebdir"

Hz. Muhammed (sav)

*

"-Onlar ayakta iken, otururlarken ve yanlari üstüne yatarken Allah'i zikrederler." (Al-i imran: 191)

*


Bir din büyügü Hoca Ali Râmiteni -kuddise sirruh-'a soruyor:

- "Allah'i çok çok zikrediniz!" emrinin belirtildigi zikir, lisan zikri midir? Gönül zikri mi?

Buyuruyorlar:

- Basda olan dil, sonda olan gönül zikridir. Basda olan tekellüf ve zahmetle canindan serfeder; fakat sonda olan, zikir gönlüne isledigi için bütün uzuvlari ve zerreleriyle denizin hakikatina ve çok zikretmek sirrina erismisdir. Böylesinin bir günlük kâri, baskalarinin bir yillik kazancina esittir.

*

- kudsi hadis-:

Kim benim zikrimle mesgul olur ve bu mesguliyet yüzünden benden bir sey istemege vakit bulamazsa, ben ona isteyenlere verdigimden daha fazîletlisini veririm.

*

Sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz buyurur: (Ebu'd-Derdâ r. anh'den)

-Ey ümmet ve ashâbim! Size amellerinizin hayirlisini, Allah yolunda amellerinizin en temizini, derecelerinizin en yüksegini, altin ve gümüs sadaka vermekden ve düsmanlarinizla karsilasib sizin onlarin, onlarin da sizin boyunlarinizi vurmalarindan (cihaddan) daha hayirli olani haber vereyim mi?

Sahabe sordu:

-Nedir o ey Allah'in Rasûlü?

Rasûl-i Ekrem Efendimiz buyurdu:

-Devamli Allah'i zikretmek.

*

Peygamber Efendimiz bir hadis-i seriflerinde:

"Allah sizin maddî varliginiza ve sûretlerinize degil, kalblerinize bakar." buyurmustur.

*

"O gün ne mal, ne evlat, fayda verir. Ancak Allah'a temiz bir kalble gelenler (kurtulurlar)" Suarâ sûresi, ayet: 89.

*

"-Rabbini gönlünden, korkarak, içinden hafif bir sesle sabah aksam an (zikret), gafillerden olma." (A'raf: 205)

*

"Gündüzün iki yaninda ve gecenin gündüze yakin saatlerinde namaz kil. Süphesiz iyilikler kötülükleri giderir" [Hûd sûresi (11)

*

Mevlâna Sadeddin Kasgarî -kuddise sirruh- buyurur:

-Allah ile mesgul olmak âlemde herseyden kolaydir. Zira insanlar, mevcudlar arasinda bir sey bulmak istediler mi? Evvela onu isterler, sonra da bulurlar. Allah'i ise evvelâ bulurlar, sonra isterler. Eger bulmasalardi nasil isteyebilirlerdi?

*

Seyh Ebû Ali Sakatî buyurur:

- Edeb yolunu tutmadan büyüklerin sohbetinde bulunan onlardaki faydalardan, nazarlarinda mevcud olan feyz ve bereketlerden mahrum olur. Onlardaki nurlardan kendisinde hiç bir sey zuhur etmez.

*

Ibn-i Atâ kuddise sirruh:

- Edeb nedir? sorusuna:

- Güzeldir, denilen seyleri kollamakdir.

- Bu nasil olur? denilince, buyurdular ki:

- Gerek âsikâr, gerek gizli, Yüce Allah'la olan muamelenin edebe dayanmasidir. Böyle oldun mu (arabcayi hiç bilmeyen bir) âcemi de olsan edibsin.

- Yirmi sene bile çalisilsa, edeb ögrenilmeden ilim ögrenilmez.

*

Hayri Nisabûri kuddise sirruh, edebe çok önem verirlerdi.

- Muhabbet ehli, sevgi isinde, iyi niyete sahib oldukça edebleri artmaga baslar.

*

Abdülkadir Geylâni kuddise sirruh buyurur:

- Hizmet eden sonunda kendisi de hizmet edilen durumuna gelir. Itâat eden sonunda kendisi de itâat olunan kisi seviyesine yükselir. Ikram eden sonunda ikram olunan kisi durumuna gelir. Allah'a yaklasan yakinlasdirilir. Tevâzu gösteren yüceltilir. Kerem ve ihsan sahibi olmaga gayret eden sereflendirilir. Güzel edeb sahibi olan, Allah'a yakinlasir. Güzel edeb, seni Allah'a yakinlasdirir. Güzel edeb, Allah'a tâatdir. Çirkin davranislar ise ona karsi günahkârlikdir.